Column: Waarom we het taboe rond menstruatie moeten verbreken

door

Wereldwijd menstrueren maandelijks twee miljard vrouwen. Elke willekeurige dag zijn dit er 800 miljoen. Toch heerst er nog veel onwetendheid en schaamte rondom dit onderwerp. Het wordt tijd om het taboe te doorbreken en openlijk te praten over een onderwerp dat zo’n groot deel van ons leven beïnvloedt.

Onwetendheid
Gebrek aan kennis over menstruatie heeft nadelige gevolgen voor de levens en de gezondheid van vrouwen. Neem bijvoorbeeld endometriose (een aandoening waarbij weefsel buiten de baarmoeder zit). Endometriose is, ondanks dat één op de acht vrouwen in Nederland er last van heeft, nog steeds een relatief onbekende aandoening. De buikpijnklachten die wijzen op endometriose hebben veel weg van ‘gewone’ menstruatieklachten, maar dan in extreme mate. Daarom worden ze al snel afgedaan als ‘maandelijkse ongemakken’ – zo niet door de huisarts, dan wel door vrouwen zelf. Zo kan het jaren duren voordat de juiste diagnose is vastgesteld.

Vrouwenprobleem
Hoewel voornamelijk vrouwen direct te maken krijgen met menstruatie, is begrip en kennis over dit onderwerp voor iedereen van belang. Vaak wordt menstruatie gezien als een ‘vrouwenprobleem’, daarom volgen hier enkele redenen op een rijtje waarom het óók mannen aangaat:

  1. Gezondheid en welzijn begrijpen: Beter begrip van wat vrouwen doormaken;
  2. Ondersteuning in de opvoeding: Betere begeleiding van dochters tijdens hun puberteit;
  3. Taboes doorbreken: Bijdragen aan openheid en gendergelijkheid;
  4. Ondersteuning op de werkplek: Beter beleid en begrip voor menstruatiegerelateerde kwesties;
  5. Gezamenlijke verantwoordelijkheid: Bijdragen aan een inclusieve en ondersteunende samenleving;
  6. Medische zorg: Betere ondersteuning voor vrouwen met menstruatiegerelateerde gezondheidsproblemen.

Reclame en social media
Een ander aspect van menstruatieonwetendheid is de manier waarop menstruatiegerelateerde termen en onderwerpen vaak worden vermeden of gestigmatiseerd, zowel online als in traditionele media. Zo maken reclames van bijvoorbeeld maandverband (gelukkig steeds minder) nog altijd gebruik van blauwe vloeistof om menstruatiebloed aan te duiden. Maar ook termen zoals ‘de tijd van de maand’ versterken het stigma rondom menstruatie verder. Online zien we weer dat je voorzichtig moet zijn met je woordkeuze. Zo krijgt ‘sanitaire producten’ de voorkeur boven ‘menstruatieproducten’ en is het woord ‘menstruatiecyclus’ een van de vele woorden die vaak gemarkeerd worden omdat ze in strijd zijn met de communityrichtlijnen. Dit draagt allemaal bij aan het idee dat menstruatie iets is om je voor te schamen of te verbergen.

Hoe verder?
De onwetendheid rond menstruatie de wereld uit helpen zal niet van vandaag op morgen gebeuren; er is nog veel werk te verzetten. Het vereist een gezamenlijke inspanning van de hele samenleving. Maar laat je niet ontmoedigen! Een verschil maken is makkelijker en sneller gedaan dan je misschien denkt.

Denk bijvoorbeeld aan lessen over de menstruatiecyclus. Jongeren kennis overdragen over menstruatie maakt het allereerst bespreekbaar. Er ontstaat ruimte om misvattingen weg te nemen en bewustwording en begrip rond de menstruatie te verbeteren (laat dit nu net zijn waar wij ons voor inzetten ;-))

Daarnaast is een cultuuromslag nodig waarbij menstruatie niet langer als een taboe wordt gezien, maar als een normaal en natuurlijk onderdeel van het leven. Dit kan worden bevorderd door meer openheid en inclusiviteit in de media en reclame, waar menstruatie realistisch wordt afgebeeld en besproken. Tot slot is het van belang om de juiste termen te gebruiken. Dus menstruatie i.p.v. maandelijkse last of tijd van de maand.

Kortom, menstruatieonwetendheid heeft gevolgen voor vrouwen en de samenleving als geheel. Door te streven naar meer bewustwording rondom menstruatie, zal niet alleen de levenskwaliteit van velen verbeteren, maar kunnen we ook een inclusievere en begripvolle samenleving creëren.

Bronnen: